១- ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ | ល្បែងស្តេចចង់ ឬ ល្បែងអៀវ |
១- ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ | ល្បែងស្តេចចង់ ឬ ល្បែងអៀវ |
ល្បែងស្តេចចង់ ជាល្បែងមួយយ៉ាងដែលពួកកុមារាកុមារីជំទង់ៗគ្រប់ភូមិ-ស្រុក ទូទាំងកម្ពុជរដ្ឋតែងតែលេងនៅពេលទំនេរក្នុងវេលាយប់ខែភ្លឺ។ អ្នកលេងមានប្រុសមានស្រីច្រើននាក់មិនកំណត់។ ពេលលេងគេចែកគ្នាជា ២ពួក ប្រុស ១ ពួក ស្រី ១ ពួក។ ក្នុងបណ្តាអ្នកទាំង ២ ពួកនោះ គេតាំងប្រុសឬស្រីម្នាក់ឲ្យធ្វើជាស្តេច ឲ្យអង្គុយនៅទីមួយចំកណ្តាលទីលើកៅអីឬលើវត្ថុអ្វីមួយ មានត្បាល់ជាដើម។
សកម្មភាពរបស់អ្នកលេងដូចរូបភាព៖
កាលអ្នកធ្វើស្តេចអង្គុយលើទីដ៏សមគួរមួយហើយ, ខាងស្រីគេឲ្យស្រីម្នាក់ដើរចូលទៅខ្សឹបនឹងស្តេចថា ខ្លួនស្រឡាញ់ឈ្មោះណាមួយ ឧបមាថាឈ្មោះ ក ឬ ខ ខ្សឹបហើយគេថយមកអង្គុយ ឬក៏មកឈរនៅកន្លែងដើមវិញ។
ខាងប្រុសគេឲ្យប្រុសម្នាក់ដើរចូលទៅរកស្តេចដែរប្រសិនជាមិនចំឈ្មោះដែលគេខ្សឹបទុកជាមុនទេក៏ហីទៅ តែបើប្រុសដែលមកនោះចំលើឈ្មោះដែលស្រីគេបានខ្សឹបនោះមែន ស្តេចស្រែកថា «អៀវៗ» ហើយគេបញ្ជិះទៅចុះនៅកន្លែងខាងស្រី។ រួចហើយខាងប្រុសគេឲ្យប្រុសខាងគេម្នាក់ចូលទៅខ្សឹបម្តង, បើប្រុសនោះចូលទៅខ្សឹបថា «ខ្ញុំស្រឡាញ់នាងណាមួយ» ឧបមាថាឈ្មោះ «ខ» ខ្សឹបហើយគេថយទៅវិញ បើស្រីម្នាក់ឈ្មោះ «ខ» ចូលទៅមែន ស្តេចស្រែកថា «អៀវៗ» ហើយឲ្យប្រុសនោះជិះស្រីនោះស្រែកថា «អៀវៗ» ដូចគ្នា។ បានសេចក្តីថា បើខាងណាចូលទៅខ្សឹបថា ខ្លួនស្រឡាញ់ឈ្មោះ «ក» ហើយបែរជាឈ្មោះ «ខ» ចូលមករកស្តេចវិញ នោះស្តេចមិនឲ្យអ្នកខ្សឹបជិះឬអៀវគេទេ អ្នកខ្សឹបនោះត្រូវថយទៅវិញ ហើយគេឲ្យម្ខាងចូលទៅខ្សឹបជាថ្មីទៀត។ ចេះតែផ្លាស់គ្នាតាមរបៀបនេះរហូតដល់ពេលឈប់។
អ្នកដែលធ្វើជាស្តេចត្រូវមើលការខុសត្រូវក្នុងរឿងនេះដោយសច្ចៈនិងយុត្តិធម៌។
ល្បែងនេះស្រេចលើអ្នកធ្វើស្តេចបើអ្នកធ្វើស្តេចប្រកបដោយអគតិ ចង់ឲ្យអ្នកណាជិះអ្នកណា ក្រៅពីឈ្មោះដែលគេខ្សឹបក៏បាន គឺថាបើម្នាក់ចូលទៅខ្សឹបថាស្រឡាញ់ឈ្មោះ «ក» ហើយទោះបីឈ្មោះ «ខ» ចូលមក ស្តេចស្រែកថា «អៀវ» ទៅក៏ចេះតែបាន ព្រោះអ្នកចូលទៅក្រោយមិនបានឮអ្នកមុនគេខ្សឹបថាស្រឡាញ់ឈ្មោះណាៗទេ។ តែបើមានរបៀបលេងលំអៀងបែបនេះ អ្នកលេងណាដែលចាប់ថ្នាក់បានតវ៉ាឡើង អាចសុំគេឲ្យប្តូរអ្នកធ្វើស្តេចបានប្រសិនបើអ្នកធ្វើស្តេចប្រកបដោយសច្ចៈនិងយុត្តិធម៌នោះការលេងនេះទៀងទាត់ណាស់។
ល្បែងនេះជាល្បែងកំសាន្តក៏ពិតមែន តែជាល្បែងហាត់ចិត្តមនុស្សឲ្យប្រកបដោយសច្ចៈនិងយុត្តិធម៌ មិនឲ្យប្រកបដោយអគតិ (សេចក្តីលំអៀង) ៤ យ៉ាងគឺ ឆន្ទៈគតិ លំអៀងព្រោះស្រឡាញ់, ទោសាគតិ លំអៀងព្រោះខឹង, ភយាគតិ លំអៀងព្រោះខ្លាច, មោហាគតិ លំលៀងព្រោះភ័ន្តច្រឡំ។ មួយយ៉ាងទៀត ជាការបង្ហាត់ឲ្យមនុស្សចេះជ្រើសតាំងគ្នាឲ្យធ្វើការជាតំណាងភ្នែកច្រមុះខ្លួនផង គឺត្រូវចេះជ្រើសរកនរណាដែលគេយល់ថាជាមនុស្សត្រឹមត្រូវបរិសុទ្ធ ធ្វើការបានល្អតាមគន្លងធម៌ពិត។
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ «ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ» បោះពុម្ភលើកដំបូងដោយ ពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ ឆ្នាំ១៩៦៤។
ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ
