ប្រវត្តិនៃពិធីបុណ្យចូលព្រះវស្សា រយៈពេល៣ខែ តាមទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណីខ្មែរ
ប្រវត្តិនៃពិធីបុណ្យចូលព្រះវស្សា រយៈពេល៣ខែ តាមទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណីខ្មែរ
បុណ្យចូលព្រះវស្សាគឺជាពិធីមួយដែលមានសារៈសំខាន់ក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា ជាពេលវេលាដ៏សំខាន់សម្រាប់ព្រះសង្ឃបានរៀនធម៌ វិន័យយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួនតាមពុទ្ធឱវាទ។ ចំណែកបរិស័ទដែលជាអ្នកមានជំនឿទៅលើព្រះពុទ្ធសាសនា តែងប្រារព្ធពិធីបុណ្យដោយនាំយកសំពត់សាដក ភេសជ្ជៈ និងរបស់ប្រើប្រាស់ផ្សេងៗ មានទៀន និងធូបជាដើមទៅប្រគេនព្រះសង្ឃតាមលទ្ធភាព ។
ព្រះសង្ឃត្រូវចូលកាន់វស្សា តាមពុទ្ធានុញ្ញាតអស់រយៈពេល ៣ខែ (មួយត្រីមាស) ក្នុងវស្សានរដូវ ហើយត្រូវចាំវស្សាដោយត្រឹមត្រូវ មិនឲ្យដាច់វស្សាឡើយ ។ ចំណែកឯពុទ្ធបរិស័ទជាទាយក ទាយិកា ឧបាសក ឧបាសិកា វិញ ក៏នាំគ្នាប្រារព្ធធ្វើបុណ្យចូលវស្សានោះដែរ ជាពិសេសគឺ ចាត់ចែងវស្សិកសាដក(សំពត់សំរាប់ងូតទឹកភ្លៀង) ដែលនិយមហៅថា សំពត់សាដកចំណាំវស្សា ព្រមទាំងប្រេងកាត ទៀន ធូប និងភេសជ្ជៈ មួយចំនួនទៀតតាមលទ្ធភាព ។
១- ភិក្ខុទាំងឡាយត្រាច់ចរទៅកាន់ទីកន្លែងផ្សេងៗមាន គួរខ្លះ មិនគួរខ្លះ មានការ ដើរជាន់នៅភូតគាម ពីជគាម និងធញ្ញជាតិផ្សេងៗ ដែលជាហេតុនាំឲ្យអ្នកស្រុករិះគន់តិះដៀល និងពោលនូវទោសដែលមានប្រការផ្សេង ។
២- ជារដូវភ្លៀងជោកជាំផង ព្រះពុទ្ធអង្គមានបំណងកុំឲ្យបព្វជិតក្នុងសាសនាលំបាកក្នុង ការធ្វើដំណើរទៅមក គឺឲ្យនៅចាំវស្សាតែមួយ កន្លែងអស់រយៈពេល៣ខែ ។
បុព្វហេតុនៃការចូលព្រះវស្សាៈ
សម័យនោះ ព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់គង់នៅវត្តវេឡុវ័នទៀបក្រុងរាជគ្រឹះ ។ គ្រានោះឯង ការនៅចាំវស្សាមិនទាន់មានការបញ្ញត្តិដល់ភិក្ខុសង្ឃទាំងឡាយនៅឡើយទេ ភិក្ខុទាំងនោះក៏ចេញដើរទៅកាន់ចារិកអស់ហេមន្តរដូវខ្លះ អស់គិម្ហរដូវខ្លះ អស់វស្សានរដូវខ្លះតាមតែសេចក្តីប្រាថ្នា ។ មនុស្សទាំងឡាយឃើញហើយក៏ពោលទោសតិះដៀលបន្តុះបង្អាប់ថា ពួកសមណៈជាសក្យបុត្ត មិនសមបើនឹងដើរ ទៅកាន់ចារិកអស់ហេមន្តរដូវខ្លះ អស់គិម្ហរដូវខ្លះ អស់វស្សានរដូវខ្លះយ៉ាងនេះទេ ដើរជាន់ស្មៅស្រស់ទាំងឡាយ បៀតបៀននូវវត្ថុដែលមានជីវិត ញុំាងសត្វតូចៗជាច្រើនឲ្យដល់នូវសេចក្តីវិនាស សូម្បីពួកបរិព្វាជកមានលទ្ធិដទៃពីនេះ ដែលជាអ្នកពោលធម៌អាក្រក់ ម្តេចគង់នៅសម្ងំឈប់សម្រាកនៅចាំវស្សា ។ សូម្បីទាំងពួកសត្វស្លាបនោះទៀតសោត ក៏គង់ធ្វើសំបុកលើចុងឈើទាំងឡាយ ហើយសម្ងំឈប់សម្រាកនៅចាំវស្សាដែរ។ ចម្លែកអីតែពួកសមណៈជាសក្យបុត្តនេះ នៅតែដើរទៅកាន់ចារិកមិនស្គាល់កាលវេលាសោះយ៉ាងនេះ ។
កាលមនុស្សទាំងឡាយ កំពុងពោលទោសតិះដៀលបន្តុះបង្អាប់ ភិក្ខុទាំងឡាយក៏បានឮច្បាស់ គ្រានោះឯងភិក្ខុទាំងឡាយបានក្រាបទូលសេចក្តីនោះដល់ព្រះមានព្រះភាគ ព្រះអង្គក៏ធ្វើនូវធម្មីកថាក្នុងវេលានោះឯង រួចហើយទ្រង់ត្រាស់ហៅភិក្ខុទាំងឡាយមក អនុញ្ញាតថា អនុជានាមិ ភិក្ខវេ វស្សំ ឧបគន្តុន្តិ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយតថាគតអនុញ្ញាតឲ្យ ភិក្ខុចូលចាំវស្សា ។
ពាក្យថា ចូលវស្សា ឬនៅចាំវស្សាជាពុទ្ធសាសនវោហារ បានសេចក្តីថា កាលដែលភិក្ខុសង្ឃឈប់សម្រាកនៅទីណាមួយ ឬវត្តណាមួយ កំណត់អស់វេលា៣ខែ ក្នុងរដូវភ្លៀង ដោយមិនបានត្រាច់ទៅណាមកណាឲ្យកន្លងរាត្រីឡើយ វៀលែងតែមានហេតុការណ៍ចាំបាច់ដូចជា មាតាបិតា ឬគ្រូអាចារ្យឈឺជាទម្ងន់ ឬដល់នូវមរណៈ ឬក៏ឧបាសកនិមន្តទៅសម្តែងធម៌ជាដើម ទើបទៅបានដើម្បីជួយបំពេញសទ្ធាញាតិញោម ដោយតាំងចិត្តថានឹងត្រឡប់មកវិញឱ្យទាន់ក្នុងរវាង៧ថ្ងៃ ។
ចូលព្រះវស្សាត្រូវបានបញ្ញត្តិឡើងនៅថ្ងៃ១រោចខែអាសាធ ជាថ្ងៃត្រូវចូលវស្សារបស់បព្វជិត ក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនាទាំងភិក្ខុទាំងសាមណេរជាការចាំបាច់តាមពុទ្ធានុញ្ញាត ។ រីឯទាយក ទាយិកា ឧបាសក ឧបាសិកា ជាពុទ្ធសាសនិក ចំណុះជើងវត្តនីមួយៗ ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកអាចារ្យវត្តក៏ប្រារព្ធធ្វើបុណ្យចូលវស្សា ឬកាន់វស្សាផងដែរ តែធ្វើនៅថ្ងៃ១៥កើតខែអាសាធ មុនព្រះសង្ឃចូលព្រះវស្សា ១ថ្ងៃ ហើយលោកអាចារ្យ ប្រកូកប្រកាសជម្រាបពុទ្ធបរិស័ទឲ្យដឹងអំពីថ្ងៃចូលវស្សាត្រូវចូលមកដល់ ដើម្បី ឲ្យបរិស័ទត្រៀមលក្ខណ:រៀបចំចតុប្បច្ច័យ ទេយ្យវត្ថុ មានសាដក ទៀន ធូប ប្រេងចំណាំវស្សាជាដើមសម្រាប់ទំនុកបម្រុងព្រះសង្ឃដែលគង់ចាំវស្សាក្នុងទីអាវាសវត្តអស់រយៈពេល៣ខែដោយបរិបូណ៌ ។
