អ្វីទៅជាពិធីបុណ្យចេញព្រះវស្សា? មានអត្ថន័យនិងប្រវត្តិដូចម្ដេច?
អ្វីទៅជាពិធីបុណ្យចេញព្រះវស្សា? មានអត្ថន័យនិងប្រវត្តិដូចម្ដេច?
ដោយៈ មេសា/ភ្នំពេញៈ មុននឹងនិយាយដល់ ” ការចេញវស្សា ” គេត្រូវនិយាយអំពី ” ការចូលវស្សា ” សិន ។ ចូលវស្សាគឺជាកិច្ចដ៏សំខាន់ និងចាំបាច់បំផុតមួយដែលមានចែងក្នុងវិន័យប្បញ្ញត្តិរបស់ ព្រះពុទ្ធសាសនា ហើយការចូលវស្សានេះ ក៏មានតែនៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនាដែរ ។ ចូលវស្សា មានរយៈពេល ៣ ខែ គត់ចាប់ពីថ្ងៃ ១ រោច ខែ អាសាឍ ដល់ថ្ងៃ ១៥ កើត ខែ ភត្របទ ដែលឆ្នាំនេះ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី ៦ ខែ កក្កដា ដល់ថ្ងៃទី ២ ខែ តុលា ។
កិច្ចដែលត្រូវធ្វើដើម្បីចេញវស្សា
ស្រដៀងគ្នាទៅនឹងកាលចូលវស្សាដែរ គឺលុះផុតកំណត់ចាំវស្សាបីខែហើយ ដើម្បី ចេញវស្សា នៅថ្ងៃ ១៥ កើត ពេញបូណ៌មី ខែ ភទ្របទ ដែលឆ្នាំនេះ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី ២ ខែ តុលា ភិក្ខុសង្ឃ ត្រូវធ្វើកិច្ចចេញវស្សារបស់ ខ្លួនវិញដែលហៅថា “ បវរណាចេញវស្សា ” ។ ពិធីបវរ ណានេះ ភិក្ខុមួយអង្គៗត្រូវប្រកាសខ្លួនដាក់កាយឱ្យសង្ឃ ឬ បុគ្គលគ្នាឯងរិះគន់ ក្រែងមានប្រព្រឹត្តខុសឆ្គង ឬ លើសបញ្ញត្តិណាមួយ ក្នុងការចាំ វស្សា ៣ ខែកន្លងមកនោះ ទោះដោយការឃើញក្តី ការស្តាប់ឮក្តី និង ការរង្កៀសក្តី ក៏សួមឱ្យលើកឡើង និង បង្ហាញនូវភ័ស្តុតាងច្បាស់លាស់ ដើម្បី ភិក្ខុប្រព្រឹត្តខុសនោះ បានកែប្រែ ឱ្យប្រសើរឡើងវិញ ហើយកិច្ចនេះហៅថា ” សម្តែងអាបត្តិ ” ។
ព្រះសង្ឃបវរណាចេញវស្សា ( បវរណា)
ចំណុចនេះគប្បីបញ្ជាក់ថា តាមវិន័យជាពុទ្ធប្បញ្ញត្តិ នៅពេលដែលព្រះភិក្ខុសង្ឃបានចាំវស្សា ដោយចប់សព្វគ្រប់ហើយរយៈពេល ៣ ខែ ពោលគឺមិនបានធ្វើឱ្យដាច់វស្សា នោះ ព្រះភិក្ខុ (សាមណេរ ឬ នេន គ្មានសិទ្ធិ ទេ ) សង្ឃទាំងពួងមានសិទ្ធិនឹងទទួលក្រាលគ្រង និង អនុមោទនា និង ទទូលអានិសង្សកឋិនទាន ។
ប៉ុន្តែធាតុដ៏សំខាន់បំផុតមួយ នៅក្នុងកិច្ចចាំវស្សា គឺសាមគ្គីធម៌ គឺថា ព្រះភិក្ខុសង្ឃក្នុងអារាម នីមួយៗ ត្រូវតែមានភាពស្រុះស្រួលគ្នា ពោលគឺពុំមានជម្លោះឈ្លោះប្រកែក ឬ ទំនាស់ទាស់ទែង ខ្វែងគំនិតគ្នា ហើយប្រសិនបើមានទំនាស់ ឬ អធិករណ៍អ្វីកើតឡើង ក៏ត្រូវតែដោះស្រាយ សម្រុះសម្រួលឱ្យបានចប់សព្វគ្រប់ ទើបអាចទទួលកឋិនបាន ។ ពុំនោះទេ ទោះជាទទួលកឋិន ក៏មិនឡើង ឬ មិនសម្រេចថាជាកឋិនឡើយ ។ ដោយហេតុនេះ ទើបនៅក្នុងពេលប្រកាស បវរណា ចេញវស្សានេះ ភិក្ខុសង្ឃ តែងតែសម្តែងអាបត្តិ ពោលគឺបើកឱ្យមានការកែខែ ដើម្បី ឱ្យប្រាកដថា ភិក្ខុសង្ឃទាំងឡាយគ្មានសៅហ្មង ឬ ក្តីសង្ស័យក្នុងចិត្ត ពោលគឺឱ្យប្រាកដថា គ្រប់អង្គគ្មានកំហុស ។
ពិធីរាប់បាត្រព្រះសង្ឃ គឺជាកិច្ចដ៏ពេញនិយមមួយសម្រាប់ខេមរពុទ្ធសាសនិក
នៅក្នុងវិន័យពុទ្ធប្បញ្ញត្តិមានរឿងមួយថា “ សម័យមួយ ព្រះសម្ពុទ្ធ គង់នៅក្នុងវត្តជេតពន ជិតក្រុង សាវត្ថី ។ គ្រានោះ មានភិក្ខុជាច្រើនដែលជាមិត្រស្និទស្នាលនឹងគ្នា បានជួបជុំគ្នា ចូលវស្សាក្នុងអាវាសវត្តមួយក្នុង កោសលជនបទ ។ ភិក្ខុទាំងអស់បានត្រិះរិះនឹងគ្នា ថា តើយើងត្រូវធ្វើដូចម្តេច ដើម្បី ឱ្យបានសុខ កុំឱ្យមានការទាស់ទែងខ្វែងគំនិតគ្នា នៅពេល ចាំវស្សា ។ ក៏ព្រមព្រៀងគ្នាថា ” យើងកុំនិយាយរកគ្នា កុំចរចារកគ្នាទៅវិញទៅមក។ បើយើង ត្រូវការពឹងពាក់គ្នា ត្រូវតែប្រើកាយវិការជាសញ្ញា ” ។ កាលបានព្រមព្រៀងគ្នា យ៉ាងដូច្នោះ ហើយ ភិក្ខុទាំងនោះ ក៏លែងស្តីរកគ្នា រហូតគ្រប់បី ខែ។
លុះចេញ វស្សាហើយ បន្ទាប់ពីបានរៀបចំទុកដាក់សេនាសនៈរួចមក ភិក្ខុទាំងនោះ ប្រដាប់ ដោយបាត្រ និង ចីវរ ចេញដំណើរទៅកាន់ ទីក្រុង សាវត្ថី ដើម្បី ចូលគាល់ ព្រះដ៏មានព្រះភាគ ។ ព្រះសាស្តាក៏ទ្រង់ត្រាស់ សួរថា៖ “ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ! អ្នកទាំងឡាយ ល្មមអត់ធន់នូវ សេចក្តីទុក្ខ លំបាកបានដែរ ឬ ទេ ? ឥរិយាបថ ប្រព្រឹត្តទៅបានស្រួលដែរ ឬ ទេ ? ចុះអ្នក ទាំងឡាយ ជាបុគ្គលព្រមព្រៀងគ្នា ស្រុះស្រួលគ្នា មិនទាស់ទែងគ្នា នៅចាំវស្សាដោយសុខ សប្បាយ ហើយ ឬ ? ។
ភិក្ខុទាំងនោះក្រាបទូលថា “ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចម្រើន ! យើងខ្ញុំព្រះអង្គទាំងអស់គ្នា នៅចាំវស្សា ដោយសប្បាយ ក៏ព្រោះតែយើងខ្ញុំព្រះអង្គ មានគំនិតឯកភាពគ្នាថា យើងខ្ញុំទាំងឡាយ មិនហៅរកគ្នា មិនចរចារកគ្នាទៅវិញទៅមក នោះទើប មានឈ្មោះថា ជាអ្នកព្រមព្រៀងគ្នា ស្រុះស្រួលគ្នា មិនទាស់ទែងគ្នា នៅចាំវស្សាដោយ សប្បាយ ” ។
កាលទ្រង់ព្រះសណ្តាប់នូវពាក្យយ៉ាងនេះហើយ ព្រះសាស្តាក៏ទ្រង់មានព្រះ បន្ទូលថា “ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ! អ្នកនៅចាំវស្សាបែបនេះ ពិតជាមិនសប្បាយទេ ។ ប៉ុន្តែ អ្នកទាំងឡាយ បែរជាប្តេជ្ញាថាខ្លួនជាអ្នកនៅចាំវស្សាដោយសប្បាយទៅវិញ ! ការចាំវស្សារបស់អ្នកទាំងឡាយ ដូចជាការរស់នៅរបស់បសុសត្វ ( សត្វដែលគេចិញ្ចឹម ) ឬ ក៏ដូច ជាការរស់នៅរបស់ សត្វពពែ ឬ ក៏ដូចជាការរស់នៅរបស់បុគ្គលប្រមាទ តែនៅប្តេជ្ញាថាខ្លួនជាអ្នករស់នៅដោយសប្បាយ ។ ម្នាលមោឃបុរស ! អ្នកមិនសមបើនឹងសមាទាននូវ មូគវត្ត ( វត្តរបស់មនុស្សគ ) ទេ អំពើទាំង នេះមិនមែនជាអំពើដែលនាំឱ្យគេជ្រះថ្លាទេ ។ តថាគត (ពាក្យដែលព្រះពុទ្ធប្រើសម្រាប់ហៅ ព្រះអង្គឯង ដែលមានន័យស្មើនឹង អញ្ញ ឬ ខ្ញុំ ជាដើម ) អនុញាតឱ្យភិក្ខុទាំងឡាយ ដែលនៅ ចាំវស្សារួចហើយ អាចបវរណាដោយស្ថាន ៣ យ៉ាងគឺ៖ ដោយឃើញក្តី ដោយឮក្តី និង ដោយរង្គៀសក្តី “ ។
ដោយហេតុនេះ ទើបនៅពេលចេញវស្សា ភិក្ខុគ្រប់វត្តតែងតែបវរណា ពោលជាកិច្ចដើម្បី ប្រកាសប្រាប់គ្នីគ្នាថា ” ការចូល ឬ ការចាំវស្សារបស់យើងបានចប់សព្វគ្រប់ហើយ ” ហើយក្នុង នោះក៏មានសម្តែងអាបត្តិ ពោលគឺឱ្យសង្ឃក្នុងវត្ត ឬ សង្ឃគ្នាឯងប្រាប់នូវទោសានុទោសដែល ខ្លួនមានដោយចេតនា ឬ ដោយអចេតនា ហើយក៏ជម្រះកំហុសទាំងនោះចោល ដើម្បី ឱ្យក្លាយជាសង្ឃបរិសុទ្ធឡើងវិញ មុននឹងទទួអានិសង្សកឋិន ។
ពិធីរាប់បាត្រព្រះសង្ឃ គឺជាកិច្ចដ៏ពេញនិយមមួយសម្រាប់ខេមរពុទ្ធសាសនិក
ចេញវស្សាជាបុណ្យ ឬ ជាកិច្ច ?
តាមពិតទៅ ទាំងការចូលវស្សា ទាំងការចេញវស្សា មិនមែនជាបុណ្យទេ គឺជាកិច្ចក្នុងវិន័យ ប្បញ្ញត្តិ ។ ទោះយ៉ាងណានៅក្នុងបណ្តាប្រទេសនានា ភាគច្រើនធ្វើកិច្ចទាំង ២ នេះ ឱ្យទៅហាក់ ដូចជាបុណ្យដែរ ពោលគឺជាទូទៅនៅពេលល្ងាច ឬ យប់ថ្ងៃ ១៥ កើត ខែ អស្សុជ ភិក្ខុសង្ឃដែល គង់ចាំវស្សា អស់ ៣ ខែ ក្នុងអាវាស ( វត្ត ឬ ទីតាំង ) ណាមួយ ត្រូវជួបជុំគ្នាក្នុងព្រះវិហារ ដើម្បី នមស្សការព្រះរតនត្រ័យ និង សម្តែងអាបត្តិ ។ ពុទ្ធបរិស័ទនិមន្តព្រះសង្ឃសម្តែងធម៌ទេសនា ភាគច្រើនជា រឿងព្រះវេស្សន្តរ គឺជារឿងព្រះពោធិសត្វ ។ នៅយប់នេះ តាមនិគមន៍ខ្លះ ក៏មានទាំងពិធីបណ្តែតប្រទីបទៀតផង ។ លុះព្រឹកឡើងពុទ្ធបរិស័ទធ្វើពិធីរាប់បាត្រព្រះសង្ឃ តាមការគួរទុកជាកិច្ចបញ្ចប់ ។
គប្បីបញ្ជាក់ថា តាមពិតទៅ វិន័យកិច្ច គឺកិច្ចដែលកំណត់ដោយព្រះវិន័យ នៃ ការចេញវស្សា ត្រូវបានចប់សព្វគ្រប់តាំងពីពេលដែលព្រះសង្ឃបវរណា និង សម្តែងអាបត្តិ ឯណោះដែលបាន សេចក្តីថា ពិធីសូត្រមន្តសម្តែងធម៌ទេសនា និង រាប់បាត្រព្រះសង្ឃ នេះបើមិនធ្វើក៏មិនជាបញ្ហា អ្វីដែរ ៕ សរន
ប្រភព៖ រស្មីកម្ពុជា
យលដឹងពីការចេញវស្សា កឋិនកាល និងអនិសង្សលាភ PDF
