(វីដេអូ) សុន្ទរកថា សម្ដេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត ថ្លែងក្នុងសម័យប្រជុំលើកទី៧៨ នៃមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ
- ឯកឧត្តម ដេននីស ហ្វ្រង់ស៊ីស (Dennis Francis) ប្រធានមហាសន្និបាត
- ឯកឧត្តម អាន់តូនីញ៉ូ ហ្គូទរ៉េស (Antonio Guterres) អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ
- ឯកឧត្តម, លោកជំទាវ, លោក, លោកស្រី!
ជាបឋម, ខ្ញុំសូមអបអរសាទរ ឯកឧត្តម ដេននីស ហ្វ្រង់ស៊ីស (Dennis Francis) ក្នុងឱកាសដែលឯកឧត្តម ជាប់ឆ្នោតធ្វើជាប្រធានសម័យប្រជុំលើកទី ៧៨ នៃមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ។ ការពិភាក្សាក្រោមមូលបទ “ការកសាងទំនុកចិត្ត និងការជំរុញសាមគ្គីភាពសកលឡើងវិញ៖ ការពន្លឿនសកម្មភាពលើរបៀបវារៈឆ្នាំ ២០៣០ និង គោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព ឆ្ពោះទៅរកសុខសន្តិភាព វិបុលភាព ការរីកចម្រើន និងចីរភាពសម្រាប់ទាំងអស់គ្នា» គឺសមស្របនឹងកាលៈទេសៈ និងបរិបទសកលលោកនាពេលនេះ។
ខ្ញុំពិតជាមានសេចក្តីសោមនស្ស ដែលបានថ្លែងសុន្ទរកថានៅក្នុងកិច្ចប្រជុំដ៏ឧត្ដុង្គឧត្តមនេះ ក្នុងនាមជានាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ ខ្ញុំប្តេជ្ញាថា នឹងធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយរដ្ឋសមាជិកទាំងអស់ក្រោមស្ថាប័នអង្គការសហប្រជាជាតិដ៏ឧត្តុង្គឧត្តម ដើម្បីសម្រេចបានសេចក្ដីប្រាថ្នារួមរបស់យើង។
- ឯកឧត្តម លោកជំទាវ លោក លោកស្រី!
ខ្ញុំមានកង្វល់រួមអំពីអស្ថិរភាពពិភពលោក និងការកើនឡើងនូវភាពតានតឹងផ្នែកភូមិសាស្ត្រនយោបាយ ដែលយើងទាំងអស់គ្នាកំពុងជួបប្រទះនាពេលនេះ។ ការវិវត្តកាន់តែដុនដាបនៃសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន និងផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរនៃសង្គ្រាម សបញ្ជាក់ពីការបាត់បង់ជំនឿពីរដ្ឋសមាជិក និងកង្វះទំនុកចិត្តទៅលើពហុភាគីនិយម។ ការប្រកួតប្រជែងរវាងប្រទេសមហាអំណាច និងបណ្ដាប្រទេសមានអំណាចធំៗ បានរុញច្រានឱ្យមានការបង្វែរធនធានយកទៅប្រើប្រាស់ក្នុងគោលដៅពង្រីកសមត្ថភាពផ្នែកសន្តិសុខវិញ។ ប្រការនេះបានធ្វើឱ្យធនធានដែលត្រូវការចាំបាច់ ដើម្បីដោះស្រាយផលប៉ះពាល់ពីវិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩ និងការខិតខំសម្រេច របៀបវារៈឆ្នាំ ២០៣០ សម្រាប់គោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពកាន់តែខ្សត់ខ្សោយទៅ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុក៏គំរាមកំហែងដល់អត្ថិភាពនៃមនុស្សជាតិផងដែរ។ បើគ្មានសកម្មភាពប្រកបដោយមហិច្ឆតា និងបន្ទាន់របស់ពួកយើងទេ ពិភពលោកនឹងជួបប្រទះការកើនឡើងនៃអត្រាភាពក្រីក្រ ភាពអត់ឃ្លាន ហានិភ័យនៃជំងឺរាតត្បាត និងវដ្ដដ៏ជ្រាលជ្រៅនៃអស្ថិរភាព និងជម្លោះ។
ឥឡូវនេះ គឺជាវេលាចំបាច់ ដើម្បីស្ដារឡើងវិញនូវទំនុកចិត្ត ផ្នែកសន្តិសុខជាយុទ្ធសាស្ត្ររវាងប្រជាជាតិទាំងអស់ និងទំនុកចិត្តទៅលើប្រព័ន្ធសកលដែលផ្អែកលើវិធានច្បាប់។ ការណ៍នេះតម្រូវឱ្យរដ្ឋទាំងអស់គោរពឱ្យបានពេញលេញនូវច្បាប់ និងបទដ្ឋានអន្តរជាតិ រួមទាំងគោលការណ៍ដែលមានចែងក្នុងធម្មនុញ្ញរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។ យើងត្រូវពង្រឹង និងបង្កើនអំណាចកោះប្រជុំនៃប្រព័ន្ធអង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីជំរុញសាមគ្គីភាពសកលឡើងវិញ និងកសាងពិភពលោកដែលមានសុខសុវត្ថិភាព និងវិបុលភាពកាន់តែប្រសើរសម្រាប់ទាំងអស់គ្នា។ ការងារសំខាន់បំផុតនោះ គឺត្រូវផ្ដោតលើការដោះស្រាយបញ្ហាអភិវឌ្ឍន៍ និងការការពារការរីករាលដាលនៃជម្លោះដែលកំពុងកើតមាន។
ក្នុងន័យនេះ កម្ពុជាវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះ «របៀបវារៈថ្មីសម្រាប់សន្តិភាព» របស់ឯកឧត្តមអគ្គលេខាធិការ ជាមួយនឹងអនុសាសន៍ប្រកបដោយមហិច្ឆតាសម្រាប់ស្ថិរភាពពិភពលោក និងចក្ខុវិស័យសម្រាប់អនាគតនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាសកល ដូចដែលបានរៀបរាប់នៅក្នុងរបាយការណ៍ ស្តីពី «របៀបវារៈរួមរបស់យើង»។ កម្ពុជាគាំទ្រពេញទំហឹងគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់ឯកឧត្តមអគ្គលេខាធិការ ស្តីពីគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព និងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ ខ្ញុំជឿជាក់ថាការអំពាវនាវរបស់ឯកឧត្តមអគ្គលេខាធិការ ឱ្យមាន «កញ្ចប់ថវិកាជំរុញគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព» ដែលមានទំហំ ៥០០ ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិក ក្នុងមួយឆ្នាំ ចាប់ពីឆ្នាំនេះ ដល់ឆ្នាំ២០៣០ ដើម្បីវិនិយោគលើការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព និងសកម្មភាពដើម្បីអាកាសធាតុ នឹងធ្វើឱ្យវឌ្ឍនភាពកន្លងមកនៃគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព ត្រឡប់ទៅរកគន្លងដើមនៃវឌ្ឍនភាពឡើងវិញ។ កិច្ចព្រមព្រៀងសាមគ្គីភាពអាកាសធាតុ ដែលឯកឧត្តមអគ្គលេខាធិការបានស្នើ ក៏នឹងនាំទៅរកការកាត់បន្ថយការបំភាយឧស្ម័នស្របតាមគោលការណ៍ «ការទទួលខុសត្រូវរួម ប៉ុន្តែក្នុងកម្រិតផ្សេងគ្នា ផ្អែកតាមសមត្ថភាពរៀងៗខ្លួន»។
- ឯកឧត្តម លោកជំទាវ លោក លោកស្រី!
ជាមួយនឹងសន្តិភាព និងស្ថិរភាពឋិតថេរ កម្ពុជាបន្តរីកចម្រើនគួរឱ្យកត់សម្គាល់លើគ្រប់វិស័យ។ អត្រាភាពក្រីក្របានធ្លាក់ចុះជាលំដាប់ ក្នុងអត្រាមធ្យមប្រចាំឆ្នាំ ១,៦% ហើយសេដ្ឋកិច្ចរបស់យើងបានកើនឡើងជាង ៧% ក្នុងមួយឆ្នាំ ក្នុងរយៈពេល ២ ទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ រហូតដល់មានការផ្ទុះឡើង នៃជំងឺរាតត្បាតកូវីដ-១៩។ កម្ពុជាជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសដែលជោគជ័យបំផុត នៅក្នុងការគ្រប់គ្រងជំងឺកូវីដ-១៩ និងការងើបឡើងវិញក្រោយវិបត្តិ។ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចនៅក្នុងឆ្នាំ២០២២ បានងើបឡើងវិញក្នុងអាត្រា ៥,២% និងត្រូវបានព្យាករថា បន្តកើនឡើងក្នុងរង្វង់ ៥,៦% នៅឆ្នាំ២០២៣ នេះ។
ដូចដែលបានគូសបញ្ជាក់នៅក្នុងរបាយការណ៍ត្រួតពិនិត្យជាតិស្ម័គ្រចិត្តលើកទី ២ របស់កម្ពុជា (VNRs) កាលពីខែកក្កដា កន្លងទៅ ៧២,៥% នៃសូចនាករ និងសូចនាកររងនៃគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព សុទ្ធតែមានវឌ្ឍនភាពល្អ។ ប្រទេសយើងកំពុងផ្លាស់ប្តូរពីឋានៈជាប្រទេសដែលមានការអភិវឌ្ឍតិចតួច ទៅជាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ នៅឆ្នាំ២០២៧ ដោយសារតែមានគោលនយោបាយដ៏ត្រឹមត្រូវ និងសមត្ថភាពរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល នៅក្នុងការរក្សាបាននូវសុខសន្តិភាព ស្ថិរភាពនយោបាយ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចខ្ពស់ ការបែងចែកផលពីកំណើនប្រកបដោយសមធម៌ ក៏ដូចជាសហប្រតិបត្តិការល្អជាមួយដៃគូពាក់ព័ន្ធទាំងអស់។
ដំណើរការកសាងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ក៏មានការរីកចម្រើនជាលំដាប់។ កាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំនេះ កម្ពុជាបានរៀបចំការបោះឆ្នោតសកលប្រកបដោយជោគជ័យ ដោយមានគណបក្សនយោបាយ ១៨ ចូលរួមប្រកួតប្រជែង។ ប្រជាជនជាង ៨,២ លាននាក់ បានទៅបោះឆ្នោតស្មើនឹងអត្រាអ្នកទៅបោះឆ្នោត ៨៤,៥៩% ដែលជាអត្រាខ្ពស់បំផុតចាប់តាំងពីការបោះឆ្នោតដែលរៀបចំដោយអង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងឆ្នាំ១៩៩៣។ នេះគឺជាសក្ខីភាពយ៉ាងច្បាស់បង្ហាញពីភាពចាស់ទុំនយោបាយ និងភាពក្លៀវក្លារបស់ប្រជាជនយើង នៅក្នុងការអនុវត្តសិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ ការបោះឆ្នោតនេះត្រូវបានវាយតម្លៃយ៉ាងទូលំទូលាយថា សេរី យុត្តិធម៌ និងអាចទុកចិត្តបាន ដោយអ្នកសង្កេតការណ៍រាប់ពាន់នាក់ បូករួមទាំងអ្នកសង្កេតការណ៍អន្តរជាតិ ៣៣៣ នាក់ មកពីប្រទេសចំនួន ៦៥។
- ឯកឧត្តម លោកជំទាវ លោក លោកស្រី!
កម្ពុជា ក៏ដូចប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍជាច្រើនទៀតដែរ នៅមានកិច្ចការជាច្រើនទៀតដែលត្រូវធ្វើ។ កម្ពុជាមានមហិច្ឆតាក្លាយជាប្រទេសមានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៣០ និងជាប្រទេសមានចំណូលខ្ពស់ ប្រកបដោយភាពរឹងមាំ រស់រវើក រុងរឿង និងមានវិបុលភាព នៅត្រឹមឆ្នាំ២០៥០។ ក្នុងគោលដៅនេះ និងស្របតាមការអំពាវនាវរបស់ឯកឧត្តមអគ្គលេខាធិការ ចំពោះរដ្ឋសមាជិកដើម្បីអនុវត្ត «ផែនការសង្គ្រោះសម្រាប់មនុស្សជាតិ និងភពផែនដី» រាជរដ្ឋាភិបាលយើងខ្ញុំប្ដេជ្ញាចាត់វិធានការជំរុញបរិវត្តកម្ម តាមរយៈការដាក់ចេញនូវយុទ្ធសាស្ត្របញ្ចកោណ ដែលខ្ញុំទើបបានប្រកាសជារបៀបវារៈនៃការអភិវឌ្ឍសង្គម-សេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា ក្នុងរយៈពេល ២៥ ឆ្នាំខាងមុខ។
យុទ្ធសាស្ត្របញ្ចកោណនឹងចាប់ផ្តើមអនុវត្តពីដំណាក់កាលទី១ ដោយមានបាវចនាចំនួនប្រាំគឺ កំណើន ការងារ សមធម៌ ប្រសិទ្ធភាព និងចីរភាព និងកំណត់យកអាទិភាពគន្លឹះ ៥ គឺ៖ «មនុស្ស ផ្លូវ ទឹក ភ្លើង និងបច្ចេកវិទ្យា» ជាពិសេស គឺ «បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល” សម្រាប់ឆ្លើយតបទៅនឹង បដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្មទី៤ និងបរិវត្តកម្មឌីជីថលនៃសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមកម្ពុជា។ ខ្ញុំសូមជម្រាបដែរថា គោលដៅចម្បងនៃយុទ្ធសាស្ត្រនេះ រួមមាន ម៉្យាង រក្សាចលនការនៃសុខសន្តិភាព កំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងការអភិវឌ្ឍ ជារួម និងម៉្យាងទៀត កសាង និងពង្រឹងមូលដ្ឋានគ្រឹះសម្រាប់ជំរុញសន្ទុះនៃការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ តាមរយៈការកសាងភាពធន់នៃវិស័យទាំង ៥ រួមមាន៖ វិស័យសាធារណៈ វិស័យសេដ្ឋកិច្ច វិស័យហិរញ្ញវត្ថុ វិស័យមូលធនមនុស្ស និងសង្គម និងវិស័យបរិស្ថាន និងការឆ្លើយតបនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
ដើម្បីជោគជ័យនៃយុទ្ធសាស្ត្របញ្ចកោណ កម្ពុជានឹងខិតខំពន្លឿនការកែទម្រង់អភិបាលកិច្ច ដើម្បីធានាថា រដ្ឋបាលសាធារណៈដំណើរការដោយប្រសិទ្ធភាព និងមានសុចរិតភាពខ្ពស់។ យើងនឹងការពារឱ្យបានដាច់ខាតនូវសន្តិភាព, ស្ថិរភាពនយោបាយ, សន្ដិសុខ និងសណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម ទន្ទឹមនឹងការខិតខំរក្សាស្ថិរភាពម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច។ យើងក៏នឹងពង្រឹងបន្ថែមទៀត នូវភាពជាដៃគូ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអភិវឌ្ឍន៍ ហើយបន្តស្វាគមន៍ការគាំទ្រទាំងឡាយពីប្រទេសដៃគូជាមិត្ត ទាំងផ្នែកបច្ចេកទេស និងហិរញ្ញប្បទាន នៅក្នុងការអនុវត្តគោលនយោបាយអាទិភាព ដើម្បីជួយឱ្យកម្ពុជាសម្រេចគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពរបស់ខ្លួន ព្រមទាំងជំរុញសមាហរណកម្មទៅក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក។
កម្ពុជានឹងបន្តដើរលើមាគ៌ានយោបាយការបរទេសបច្ចុប្បន្ន ដែលឯករាជ្យ អព្យាក្រឹត ផ្អែកលើវិធានច្បាប់ គោរពគ្នាទៅវិញទៅមក ដោយស្មើភាព និងប្រកាន់ខ្ជាប់គោលការណ៍នៃធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីលើកកម្ពស់ផលប្រយោជន៍ជាតិ ពង្រឹងមិត្តភាពដែលមានស្រាប់ និងកសាងមិត្តភាពបន្ថែមទៀត។ កម្ពុជាប្រឆាំងដាច់ខាតចំពោះការគំរាមប្រើប្រាស់ ឬការប្រើប្រាស់កម្លាំងក្នុងទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ ការជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុង និងការឈ្លានពានរដ្ឋឯករាជ្យណាមួយ។ កម្ពុជាមិនអនុញ្ញាតឱ្យមានមូលដ្ឋានយោធាបរទេសនៅលើទឹកដីរបស់ខ្លួន ដូចមានចែងច្បាស់ក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ កម្ពុជាមិនអនុញ្ញាតឱ្យប្រទេសណាមួយ ឬក្រុមណាមួយ ប្រើប្រាស់ទឹកដីកម្ពុជា ប្រឆាំងនឹងប្រទេសផ្សេងទៀត។ កម្ពុជានឹងខិតខំបន្ថែមទៀត ដើម្បីពង្រឹង និងពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អជាមួយប្រជាជាតិ ទូទាំងពិភពលោក តាមរយៈក្របខណ្ឌទ្វេភាគី តំបន់ និងអន្តរជាតិ ដើម្បីរួមចំណែកដល់សន្តិភាព សន្តិសុខ ស្ថិរភាព ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព និងវិបុលភាពរួមរបស់យើង។
- ឯកឧត្តម លោកជំទាវ លោក លោកស្រី!
បន្ថែមលើគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពក្នុងក្របខណ្ឌសកល កម្ពុជាក៏បានបន្ថែគោលដៅដោយឡែករបស់ខ្លួនទាក់ទងនឹងសកម្មភាពមីន គឺ «កម្ពុជាគ្មានមីនត្រឹមឆ្នាំ២០២៥»។ ក្នុងការខិតខំប្រឹងប្រែងនេះ កម្ពុជាសូមអំពាវនាវឱ្យមានការបន្តផ្ដល់ការគាំទ្រទាំងផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ និងបច្ចេកទេស។ យើងក៏សូមលើកទឹកចិត្តឱ្យមានការចូលរួមឱ្យបានកាន់តែទូលំទូលាយពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ដើម្បីបញ្ជ្រាបការយល់ដឹងពីគ្រោះថ្នាក់នៃគ្រាប់មីន និងយុទ្ធភ័ណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះ ដែលជា “ឃាតកលាក់មុខ» និងបន្តគំរាមកំហែងដល់សន្តិសុខមនុស្សជាតិ បើទោះបីជាសង្គ្រាមប្រដាប់អាវុធបានបញ្ចប់ទៅហើយក្តី។
កម្ពុជាសូមស្វាគមន៍នូវគំនិតផ្ដួចផ្តើម «កាតាលីករសកលស្តីពីការងារសមរម្យ និងការគាំពារសង្គមសម្រាប់អន្តរកាលយុត្តិធម៌» ដែលបានដាក់ចេញដោយ ឯកឧត្តម អង់តូនីញ៉ូ ហ្គូតេរ៉េស (Antonio Guterres) អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ និងពិតជាមានមោទនភាពដែលកម្ពុជាត្រូវបានជ្រើសរើសចូលរួម ក្នុងគំនិតផ្តួចផ្តើមនេះ ក្នុងនាមជាប្រទេសឈានមុខមួយ នៅក្នុងចំណោមប្រទេស ដែលមានសក្ដានុពលទាំង ១០។ ជាមួយគ្នានេះ, ដើម្បីសម្រេចបាននូវគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព កម្ពុជាសូមអំពាវនាវឱ្យសហគមន៍អន្តរជាតិបង្កើនកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង ពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងកសាងទំនុកចិត្ត និងភាពជឿជាក់ឡើងវិញ ដើម្បីបញ្ចប់សង្គ្រាម ដោះស្រាយឫសគល់ នៃជម្លោះ និងពង្រឹងសាមគ្គីភាព ឆ្ពោះទៅសម្រេចបានគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព។
ក្នុងនាមជាប្រទេសបញ្ជូនកងទ័ពមួកខៀវ កម្ពុជាគាំទ្រពេញទំហឹងការបង្កើនជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ផ្លូវការ (ODA) សម្រាប់ទ្រទ្រង់សកម្មភាពកសាងសន្តិភាព។ កម្ពុជាមានការប្តេជ្ញាចិត្តខ្ពស់ ចំពោះប្រតិបត្តិការរក្សាសន្តិភាព ដើម្បីរួមចំណែកដល់សន្តិភាព សន្តិសុខ និងស្ថិរភាពអន្តរជាតិ ដែលជាកត្តាចាំបាច់សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព ដើម្បីរួមចំណែកបន្ថែមទៀតដល់ដំណើរការនេះ កម្ពុជាបានសម្រេចចិត្តឈរឈ្មោះជាសមាជិកនៃគណៈកម្មាធិការរៀបចំនៃគណៈកម្មការកសាងសន្តិភាព (OCPBC) សម្រាប់អាណត្តិ ២០២៥-២០២៦ ហើយយើងខ្ញុំសង្ឃឹមថានឹងទទួលបានការគាំទ្រដ៏មានតម្លៃរបស់ឯកឧត្តម លោកជំទាវ សម្រាប់បេក្ខភាពរបស់យើងខ្ញុំនៅក្នុងស្ថាប័ននេះ។
- ឯកឧត្តម លោកជំទាវ លោក លោកសី្រ!
ជារួម ទោះបីជាយើងមានបញ្ហាប្រឈម និងអស្ថិរភាពច្រើនក៏ដោយ យើងក៏នៅតែអាចកសាងពិភពលោកឱ្យកាន់តែប្រសើរសម្រាប់ទាំងអស់គ្នាបាន តាមរយៈការធ្វើការរួមគ្នា ឆ្ពោះទៅរកគោលដៅរួមរបស់យើង ព្រមទាំងការពង្រឹងទំនុកចិត្តទៅវិញទៅមក និងសាមគ្គីភាពជាសកល។ កម្ពុជាគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹងចំពោះការអនុម័ត “សេចក្ដីថ្លែងការណ៍នយោបាយនៃកិច្ចប្រជុំកំពូល នៃគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព» និង «សេចក្តីព្រាងសេចក្តីសម្រេចនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលនៃអនាគត»។ យើងជឿជាក់ថា ឯកសារទាំងនេះនឹងជួយឱ្យគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព រក្សាបាននូវគន្លងវឌ្ឍនភាពរបស់ខ្លួនតាមផែនការ និងសម្រេចគោលដៅត្រឹមឆ្នាំ ២០៣០។
សូមអរគុណ!
*************
Statement of Samdech Moha Borvor Thipadei Hun Manet, Prime Minister of the Kingdom of Cambodia, at the 78th Session of the United Nations General Assembly
———–
- His Excellency Dennis Francis, President of the United Nations General Assembly,
- His Excellency Antonio Guterres, Secretary-General of the United Nations,
- His Excellencies, Lok Jumteav, Ladies and Gentlemen!
To begin, I would like to congratulate His Excellency Dennis Francis on his election as President of the Seventy-Eighth Session of the UN General Assembly. Our debate is timely and very relevant to the current global context “Rebuilding trust and reigniting global solidarity: Accelerating action on the 2030 Agenda and its Sustainable Development Goals towards peace, prosperity, progress, and sustainability for all”.
It is my great pleasure to address this esteemed gathering today as the new Prime Minister of the Kingdom of Cambodia. I am committed to working closely with all Member States under this august body of the United Nations to realize our shared aspirations.
- Excellencies, Distinguished Delegates
I share the prevailing concern over the growing global instability and geopolitical tensions we all witness at present. The escalation of the war in Ukraine and its grave consequences reflect a significant erosion of 1 trust among Member States and lack of confidence in multilateralism. The competition between super and major powers has diverted available resources to expand security capabilities amid widening gaps in funding to address the lingering effect of COVID-19 and achieve the SDG 2030 Agenda. Climate change is meanwhile threatening the existence of humanity. Without our bold and urgent action, the world will see further increases in poverty, hunger, and risks of pandemic. And more entrenched cycles of instability and conflict.
It is now high time to restore the strategic security trust among all nations and trust in the rules-based global system – in which all states fully respect international laws and norms, and principles enshrined in the UN Charter. We should strengthen and leverage the convening power of the UN system to help reignite global solidarity to build a safer and more prosperous world for all. First and foremost, we must more strongly emphasize addressing development issues and preventing existing conflicts from widening.
In this regard, Cambodia highly appreciates the UN Secretary-General’s New Agenda for Peace with its ambitious recommendations for global stability and his vision for the future of global cooperation as outlined in his report “Our Common Agenda”. We strongly support his SDG and climate initiatives. I’m confident that his call for an SDG Stimulus – to invest 500 billion dollars a year on sustainable development and climate action between now and 2030 – will put progress on SDG implementation back on track. The “Climate Solidarity Pact” he proposed will lead to a reduction of emissions in line with the principle of responsibilities. common but differentiated
- Excellencies, Distinguished Delegates
With enduring peace and stability, Cambodia continues to make notable progress on every front. Over the past two decades, poverty fell steadily, at an average annual rate of 1.6 percent. And our economy grew by more than 7 percent a year until COVID-19 broke out. We were hailed as one of the most successful countries in controlling the pandemic and recovering from its impact. Economic growth returned to 5.2 percent in 2022 and is expected to continue growing at 5.6 percent in 2023.
As highlighted in our Second Voluntary National Review in July, 72.5 percent of Cambodia’s SDG indicators and sub-indicators are well on track. The country is steadily transitioning from Least Developed to Developing Country status in 2027. This is thanks to sound government policies and our ability to maintain peace, political stability, high economic growth, equitable distribution of benefits from growth and forging good cooperation with all stakeholders.
Our democratic-building process steadily advanced. In July of this year, has Cambodia successfully held general elections, with 18 political parties contesting. Over 8.2 million people casted their ballots a turnout rate of 84.59 percent. This is the highest since UN-supervised elections in 1993 and a clear indication of our people’s greater political maturity and enthusiasm in exercising their democratic rights. The election has been widely assessed as free and fair, credible, and just, by thousands of observers, including 333 from abroad representing 65 countries.
- Excellencies, Distinguished Delegates
Like many developing countries, Cambodia has a lot more to do to reach our goal of becoming an upper-middle-income country by 2030 and a resilient, vibrant and prosperous high-income country by 2050. To this end – and in line with the Secretary General’s call for Member States to deliver a “Rescue Plan for People and Planet” my government is committed to taking transformative actions through our recently launched Pentagonal Strategy for Cambodia’s socio-economic development over the next 25 years.
The Pentagonal Strategy is being implemented from Phase I in the five areas of growth, employment, equity, efficiency, and sustainability. The five key priorities are people, roads, water, electricity and technology especially digital technology to address the Fourth Industrial Revolution and the digital transformation of Cambodia’s economy. I would like to add that the main objectives of this strategy include – on the one hand, maintaining the good momentum of peace, economic growth and development in general. On the other hand, building and strengthening the foundations to accelerate national development through resilience in five areas the public sector, the economy, the financial sector, human and social capital, and the environment including climate change response.
For the success of the Pentagonal Strategy, Cambodia will accelerate its governance reforms to ensure that our public administration runs efficiently with a high-level of integrity. We will safeguard peace, political stability, security and social order and maintain macro-economic stability. To this end, Cambodia will further enhance partnerships and cooperation for development and keep welcoming the support of all friendly partners, both technical and financial, to help Cambodia achieve its SDGs while continuing to deepen its regional and global integration.
Cambodia will continue on its present path of independent and neutral foreign policy based on the rule of law, equal mutual respect and adherence to the principles of the UN Charter to promote its national interests, strengthen existing friendships and build more amicable ties. Cambodia remains resolute against the threat or use of force in international relations, interference in the internal affairs of and aggression against other independent nations. CAMBODIA SHALL NOT AUTHORIZE ANY FOREIGN MILITARY BASE ON ITS TERRITORY, AS CLEARLY STATED IN ITS CONSTITUTION. CAMBODIA WILL NOT ALLOW ANY COUNTRY NOR ANY GROUP TO USE ITS TERRITORY AGAINST ANOTHER COUNTRY. Cambodia will further endeavor to strengthen and expand good cooperation with nations around the world through bilateral, regional and international frameworks to contribute to global peace, security, stability, sustainable development and prosperity shared by all.
- Excellencies, Distinguished Delegates
In addition to the SDGs under the global framework, Cambodia has added its own specific goal related to mine action namely, a “Mine- Free Cambodia by 2025”. In this effort, we call for continued financial and technical support. We also urge greater participation by the international community to raise awareness of the dangers of landmines and unexploded ordnance, the “hidden killers” that threaten human security even after armed conflicts end.
Cambodia welcomes the “Global Accelerator on Jobs and Social Protection for Just Transitions” initiated by His Excellency António Guterres. We are proud to be selected as one of the 10 potential pathfinder countries. To achieve the SDGs, Cambodia calls on the international community to intensify efforts, strengthen cooperation, and rebuild trust and confidence to end wars, address the root causes of conflicts and reinvigorate solidarity for SDG achievement.
As a troop-contributing country, Cambodia fully supports increasing the portion of ODA for peacebuilding. Cambodia remains steadfast in its commitment to PKOS in contributing to international peace, security and stability which are crucial for sustainable development. To further contribute to this process, Cambodia has decided to stand for membership of the Organizational Committee of the Peacebuilding Commission for the term 2025 to 2026. We seek your invaluable support for our candidature to this body.
- Excellencies, Distinguished Delegates
In conclusion, despite many challenges and instability, we can build a better world for all by working together towards our common goals with reinforced mutual trust and global solidarity. Cambodia fully supports the adoption of the SDG Summit Political Declaration and the Draft Decision of the Summit of the Future. These documents will help keep the SDGs on track and ensure their achievement by 2030.
Thank you.
