លោកអ៊ូ ផាន់ណារិទ្ធ៖ ការយល់ច្រលំទៅលើពាក្យ Cyber Law ហើយតែងតែមានសំណួរចោទឡើងថា កម្ពុជាមានច្បាប់ Cyber Law ហើយឬនៅ?
លោកអ៊ូ ផាន់ណារិទ្ធ៖ អ្វីដែលខ្ញុំចង់ធ្វើការបកស្រាយក្នុងថ្ងៃនេះ គឺអំពីការយល់ច្រលំទៅលើពាក្យ Cyber Law ហើយតែងតែមានសំណួរចោទឡើងថា កម្ពុជាមានច្បាប់ Cyber Law ហើយឬនៅ?
១/បើតាមនិយមន័យនៅក្នុង Black’s Law Dictionary បានកំណត់និយមន័យថា Cyber Law គឺជាបង្កោមនៃច្បាប់ដែលពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងអុីនធឺណែត ដែលរួមមានបទបញ្ញាត្តិនានា និងជម្លោះ ដែលអាចជៈឥទ្ធិពលទៅដល់មនុស្ស និងការងារធុរៈកិច្ច ដែលមានអន្តរកម្ម (interact) តាមរយៈកុំព្យូទ័រ។
២/ដោយសារតែការរីកចម្រើននូវតួនាទីរបស់អុីនធឺណែត និងបច្ចេកវិទ្យានៅក្នុងការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់មនុស្ស, Cyberlaw បានក្លាយទៅជាបញ្ហានៃគតិយុត្ត (legal) និងគោលនយោបាយនាពេលបច្ចុប្បន្ន ដោយរួមមានទាំង បញ្ហាយុត្ថាធិការ (Juristiction) កម្មិសទ្ធិបញ្ហា (intellectural property rights) ឯកជនភាព (privacy) ពាណិជ្ជកម្មអេឡិចត្រូនិច (e-commerce) ឧក្រិដ្ឋកម្មបច្ចេកវិទ្យា (cybercrimes) អភិបាលកិច្ចទិន្នន័យ (data governance) ការបញ្ចេញមតិអនឡាញ (online speech) ភេរវកម្ម (cyber terrorism) និងបញ្ហាការទូត (diplomacy) ។ល។
៣/មិនមានរដ្ឋាភិបាលប្រទេសណាមួយ ឬអង្គភាពណាមួយឡើយដែលគ្រប់គ្រងផ្តាច់មុខទៅលើអុីនធឺណិត។ ដោយសារលក្ខណៈជាសាកល ពីធម្មជាតិរបស់អុីនធឺណែត បានបង្កើតឱ្យមានឧបសគ្គដែលមិនអាចប្រកែកបាន ក្នុងការបង្កើតឱ្យមានស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាលទូទៅមួយសម្រាប់ធ្វើនិយតកម្មទៅលើវា។ អុីនធឺណែត គឺអាចរាលដាលជាសាកល មិនដូចគ្នាទៅនឹងស្ថានីយ៍វិទ្យុ និងទូរទស្សន៍ដែលធ្វើការផ្សាយចេញពីដែនយុត្ថាធិការនៃប្រទេសណាមួយនោះឡើយ។ ដោយសារតែមិនមានស្ថាប័នកណ្តាលមួយ ដើម្បីធ្វើការនិយត័កម្មទៅលើមជ្ឈដ្ឋានគ្មានព្រំដែន (borderless) ដូចជាអុីនធឺណែតនេះហើយ ទើបធ្វើឱ្យមានភាពស្មុគស្មាញក្នុងការគ្រប់គ្រងទៅលើបញ្ហាជាច្រើន និងខុសគ្នា ដែលអាចកើតមានឡើងដោយសារអុីនធឺណែតនេះ។
៤/ដោយសារតែមានច្បាប់ជាច្រើន ហើយខុសគ្នាទៅតាមប្រទេសនីមួយៗ ការធ្វើអនុលោមភាព (compliance) អាចជាបញ្ហាប្រឈមចំពោះការធ្វើធុរៈកិច្ចអនឡាញ។ តើច្បាប់របស់ប្រទេសនាមួយដែលអ្នកត្រូវធ្វើតាម ចំពោះអាជីវកម្មរបស់អ្នក? ដោយសារតែយើងមានប្រទេសជាច្រើន ច្បាប់ជាច្រើន តែអុីនធឺណែតមានតែមួយប៉ុណ្ណោះ។
និយាយជារួម ដោយសារអុីនធឺណែត គឺជាមជ្ឈដ្ឋានមួយដែលមានភាពរស់រវើក និងបត់បែន, Cyberlaw គឺជាវិស័យនៃច្បាប់មួយដែលមានការផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងឆាប់រហ័ស និងវាមានសារៈសំខាន់ណាស់ ក្នុងការដើរឱ្យទាន់ទៅនឹងនិន្នាការលូតលាស់នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។
Source: (20+) #CyberLaw #ច្បាប់_Cyber… – Ou Phannarith – អ៊ូ ផាន់ណារិទ្ធ | Facebook